İşlemeli Kumaş Kitap Kapakları

İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan Türk İslâm sanatı ciltleri içerisinde işlemeli el yazma kitap kapları hakkında daha önce bir araştırma ve inceleme yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu ciltlerin esere konu olması bakımından araştırma, inceleme, bire bir tatbikiyle birlikte, kütüphanede mevcut bulunan işlemeli cilt kaplarının geçmişten günümüze kadar geliş süreci, bugünkü durumu ve Türk cilt sanatına katkılarını tespit etmek amacıyla inceleme ve çalışmalar sonucunda kütüphane kataloğu taranarak işlemeli el yazma kitap kabı olarak, dokuz adet eser tespit edilmiştir. Aynı zamanda Türk nakış işlemeleri konusunda araştırmalarda kazandığımız bilgiler doğrultusunda eserlerin çizim ve uygulama çalışmaları yapılmıştır.
XVI. yüzyıla kadar devam eden altın sarma, altın sırma işi bu yüzyıldan sonra terk edilmiş; nakışlar mavi, güvez ve samani renklerle işlenmiştir. Süslemelerde, üsluplaşmış bitki ve çiçek motifleri kullanıldığı görülmektedir.
XVIII. yüzyıldan sonra doğal çiçeklerden oluşan motifler tercih edilmiştir. Zamanla altın sırma, çeşitli renklerle karıştırılarak işlenmiş ve bu teknik de XIX. yüzyıla kadar sürmüştür. Bu dönemde işlemelerde; tel, boncuk, inci, değerli taşlar, kadife ipeği, tırtıl, pul, yün ve pamuk iplikleri kullanılmıştır. Kumaş olarak düz ve dokulu kadife, ipek, keten ve el dokuma kumaşların tercih edildiği dikkat çekmektedir. Eser görsellerine yer verilen kitabımızda ayrıca uygulama görselleri de yer almaktadır.